F-S to nóż, który stał się jednym z najsłynniejszych ostrzy XX wieku. Znany jest też pod nazwami F-S Fighting Knife czy Fairbairn-Sykes Commando Knife. Był w powszechnym użyciu sił brytyjskich oraz kanadyjskich, amerykańskich i innych aliantów podczas II wojny światowej. Używały go wojska regularne, specjalne i agenci tajnych służb. Po wojnie nóż stopniowo wyszedł z użycia, zastąpiony konstrukcjami o charakterze uniwersalnym.
Przeznaczenie i konstrukcja noża F-S
Ta broń bez wątpienia była dopasowana do metod walki opracowanych przez Fairbairna i Sykesa. Metody te wynikały przede wszystkim z ich własnych doświadczeń zebranych w licznych walkach z członkami przestępczego podziemia. Nóż był bronią szczególnie użyteczną w bliskim kontakcie, gdy przeciwnicy musieli uciekać się do walki wręcz.
Dzięki swojej konstrukcji i wyważeniu nóż jest niezwykle manewrowy. Decyduje o tym zarówno precyzyjnie dobrana długość głowni, jak i środek ciężkości przesunięty na rękojeść. Ponadto kształt rękojeści podobny do floretowej stwarza możliwość wykonywania pchnięć i cięć w każdym kierunku bez zmiany chwytu. Rękojeść wymusza i zarazem umożliwia bardzo pewny chwyt do wszelkiego rodzaju technik. Nóż o takiej długości doskonale może penetrować przez grubą odzież bez utraty efektywności, zaś obusieczne ostrze skutecznie zapobiega próbom odebrania noża przez jego uchwycenie.
Zabójczy sztylet
Nóż F-S to broń w typie sztyletu z długą, prostą, obosieczną głownią. Można nim zadawać zarówno pchnięcia, czemu sprzyja długie, ostro zakończone ostrze, jak i cięcia. W obydwu zastosowaniach był jednakowo efektywny. Całkowita jego długość była rzędu 30 cm, przy długości głowni ok. 17 cm, waga wynosiła 225 – 280 g. Całkowite gabaryty noża nieco się zmieniały zależnie od wytwórcy, okresu produkcji i wymagań odbiorców. Nóż posiada charakterystyczną rękojeść floretową, o przekroju okrągłym, rzadziej owalnym. Uchwyt jest poszerzony w miejscu podparcia środkowego palca, nieco powyżej tego punktu znajduje się środek ciężkości. Nóż posiada okrągły lub owalny jelec.
Na zakończenie, jeden z kursantów zapytał kiedyś Fairbairna:
“Dlaczego ten nóż jest taki długi i cienki?”
“Nie zostawia żadnych śladów na ciele. Nieledwie więcej niż maleńka kropelka krwi.”
Wykorzystano materiały: W. Cassidy, R. Applegate, foto z aukcji internetowej
O zastosowaniu noża w celach skrytobójczych zetknąłęm się także w innym miejscu. Były doniesienia o posługiwaniu się takim narzędziem w służbach specjalnych hebrajskiej prowieniencji. Przynajmniej w latach osiemdziesiątych wewnątrz Mossadu miała funkcjonować komórka zajmująca się operacjami bezpośrednimi przeciw podejrzanym o terroryzm, zwana Kidon lub Kadon (bagnet). Ta sama relacja wspominała o rodzaju sztyletu, którego ostrze również miało powodować minimalne ślady na zewnątrz. Kształt określono tak, że na swym końcu ostrze rozszerzało się i ponownie zwężało – miało to właśnie gwarantować niejako samoczynne zamknięcie się mięśnia. W czasach biblijnych istniały różne sekty, jak słynni Assyni, w tym również żydowskie tzw. Sykariusze (miał do nich należeć np.Święty Piotr). Ich nazwa miała wziąć się od sztyletu zwanego „sicca”. Być może są to sprawy ze sobą powiązane. Mogło chodzić również o F-S wszak brytyjczycy administrowali Palestynę, zaś na Bliskim Wschodzie operowały LRDG, I SAS, ludzie Pieniakoffa itp.
Choć nie jestem specjalnym fanem, ani znawcą noży to mam jeden. Jest to Cold Steel model Peace Keeper II. Rękojeść z tworzywa podobnego do gumy (kraton cokolwiek to znaczy) ukształtowana wygodnie, głownia nieco rozszerzona w przedniej części by zapewnić lepszą przydatność do cięć. Kiedy go kupiłem był rzeczywiście bardzo ostry i po roku użytkowania do podręcznych (choć nie bardzo częstych) prac stracił niewiele z tych właściwości. Udanym pomysłem jest pochwa ze sprężynującego plastiku trzymająca nóż samoczynnie. Umożliwia noszenie noża rękojeścią w dół i szybkie dobycie – zresztą wydaje się, że taka technika to jedyna możliwa do błyskawicznego zastosowania. Nie zmusza do unoszenia zbyt wysoko nogawki spodni. Funkcjonalnie ów futerał przypomina izraelskie kabury „Fobus” sprzedawane przez HPE.
Sztylet ten nadal jest narzędziem wykorzystywanym przez Royal marine commando. warto zwrócić uwagę że mimo całej popularności w wojskach alianckich nóż ten nie przyjął się w USA. tam zwyciężył Kabar (w USMC) i M 3. Najciekawsze są okoliczności – podobno noże FS które były testowane w USA były niskiej jakości noże produkcji wojennej a nie wyselekcjonowane egz które zwykle daje się do testów. Na efekty nie trzeba było długo czekać – przehartowane ostrza łamały się a jak legenda głosi jeden stracił sztych podczas próby przebicia napompowanego koła ciężarówki. W związku z tym sily zbrojne USA zaczęły szukać czegoś innego…
ile w tym prawdy – nie wiadomo, w każdym razie na pewno amerykanów z tradycja noża Bowie ciężko by było przestawić na sztylet, z drugiej strony rozwiązanie przyjete przez USMC (KaBar) przetrwało próbę czasu.
Co do sztyletów i ich historycznego umocowania. W Europie była tradycja by z połamanych ostrzy mieczy robić krótkie noże mizerykordię (miłosierdzie) służące do dobijania rannych – były często kunsztownie zdobione. Długie, wąskie ostrze umożliwiało wbicie go miedzy p
Do schematów użycia sztyletu Fs zawartych w systemie defendu dodać się powinno możliwość stosowania w ramach technik kończących pchnięć w gałki oczne, uszy ,usta i inne anatomiczne otwory.Dobre rezultaty dają powiększenia zadanych ran poprzez wykonanie narzędziem obrotu w miejscu wbicia ostrza.W tętnicę podobojczykową trudno jest trafić gdy przeciwnik jest w ruchu-raczej lepiej byłoby zadać serię kilku-kilkunastu szybkich pchnięć na jamę brzuszną i kończyny dolne a dopiero póżniej zastosować pchnięcie fabraina w w/w tętnicę.W sumie fsik do tej poru konkurować może skutecznie z nowoczesnymi nożami bojowymi
@nixon75: Dzięki za komentarze. O technikach nożem FS, zastosowaniu i sposobach szkolenia jeszcze pewnie kiedyś napiszę. Nie wdając się teraz w szczegóły – sporo z rzeczy, które przytoczyłeś, wcale nie odbiega tak daleko od tego co było nauczane 😉
Pewnie Slavkas że nie odbiega-i cała ta historia z dołaczeniem nauki cięć do programu ,,sillent kill,,podyktowana była chęcią ,spylenia jak największej ilości swoich noży przez yankesów-dobrze ci przecież wiadomo że zakłady w Europie nie ogarniały zamówień na f-sa a sami jego twórcy (ci dwaj mili panowie HI,HI)twierdzili że nauczanie personelu Oss i Soe,walki nożem z opcją stosowania cięć jest nieefektywne i wypacza defendu oraz wydłuża czas szkolenia-faktem jest też to że w 80% zastosowan F-S był stosowany do akcji skrytobójczych,sztyletniczych kiedy likwidowany ss-man niczego się nie spodziewał np spał-słyszałem też z relacji bezpośredniej uczestnika akcji likwidacyjnej że atak nożami wykonywany był przez dwóch ludzi jednocześnie.z drugiej strony mamy opisy użycia,,szansika,, w walce bezpośredniej jak ta opisywana w kśiążce ,,na ścieżkach polskich komandoów,,Pozdrawiam serdecznie
Pingback: Techniki walki wręcz polskich komandosów - Tips and Tricks