Marcin Rumsicki, autor poniższego opracowania, jest funkcjonariuszem jednej z polskich służb i instruktorem strzelectwa oraz taktyki i technik interwencji. Prezentowany poniżej tekst koncentruje się na tym, co mówią statystyki LEOKA – reakcja na zagrożenia. Artykuł jest dalszą częścią opracowania zapoczątkowanego poprzednim wpisem. Tytuł pochodzi ode mnie – SK.

Reakcje obronne

Spośród 541 zabitych funkcjonariuszy 121 zaatakowanych zdołało użyć broni, 94 usiłowało jej użyć, 236 – nie użyło i nie próbowało jej użyć.

Skuteczność ognia funkcjonariuszy

Mimo, że tak naprawdę najwięcej zdarzeń ma miejsce w bezpośrednim dystansie okazuje się, że skuteczność oddawanych przez funkcjonariuszy jest porażająco mała!!! Rex Applegate w swej prezentacji skierowanej do instruktorów policyjnych w USA (1998 rok) wspomina nawet o 15 % współczynniku trafień (krytyka ta odnosi się do zdarzeń z lat 80 i 90 –tych). Obecnie np. w NYPD skuteczność ognia prowadzonego przez funkcjonariuszy na dystansie do ok. 6 m wynosi ok. 37 %, powyżej tego dystansu skuteczność ognia spada do ok. 23 %. Nie jest to pocieszające, ponieważ oznacza, że trafia zaledwie jeden na 3 – 4 wystrzelone pociski, przy czym największa skuteczność jest widoczna w bezpośrednim dystansie (od ok. 1.8 m) i sięga ok. 40 – 50 %. Natomiast w sytuacji odparcia ataku na funkcjonariusza lub inne osoby, współczynnik celności oddawanych strzałów jest na poziomie ok. 25 – 30 %. Dla porównania skuteczność przestępców wacha się na poziomie ok. 9 – 19 % (z tendencją wzrostową). Elementem „zaciemniającym” statystykę i w ogóle nieuwzględnianym – jest to, że wielu żołnierzy po odbyciu służby przewidzianej kontraktem w siłach zbrojnych decyduje się na służbę w policji. Poza przeszkoleniem wojskowym, wielu spośród nich posiada doświadczenie bojowe z misji w Iraku czy Afganistanie, które procentuje w sytuacjach ekstremalnych na ulicach miast.

Podsumowanie

LEOKA jest doskonałym narzędziem statystycznym, które właściwie wykorzystane może służyć uskutecznieniu procesu dydaktycznego. Wnioski są następujące:

• Ok 10 % funkcjonariuszy corocznie doświadcza agresji i napaści fizycznej. Ok 27 % zdarzeń kończy się spowodowaniem obrażeń u atakowanego funkcjonariusza.
• Najczęstszą formą agresji jest wykorzystanie siły fizycznej w rożnych postaciach wobec funkcjonariuszy. 28% przypadków ataku z wykorzystaniem siły fizycznej kończy się spowodowaniem obrażeń u zaatakowanego, natomiast na przestrzeni 10 lat odnotowano tylko jeden przypadek śmiertelny użycia siły wobec zaatakowanego funkcjonariusza.
• Wbrew opiniom ofiarami śmiertelnymi są funkcjonariusze doświadczeni i dojrzali ze stosunkowo długim stażem służby.
• Najniebezpieczniejsze są sytuacje wiążące się z zatrzymaniem przestępców oraz sytuacje napaści na funkcjonariuszy z różnych pobudek.
• Szczególnie niebezpiecznym narzędziem, którym posługują się przestępcy jest broń palna krótka. Przestępca atakuje z bezpośredniej odległości – do ok 3 m oddawanych jest ok. 70 % śmiertelnych strzałów, podczas gdy od strzały oddawane z odległości ponad 15 m są przyczyna śmierci ok. 6 % zastrzelonych funkcjonariuszy,
• W przypadku zabójstw funkcjonariuszy nie ma rozgraniczenia miedzy porę dzienną a nocną. Niemniej najwięcej zabójstw funkcjonariuszy odnotowuje się w godz. 20 – 22.
• Wprowadzenie kamizelek kuloodpornych wpływa na poprawę bezpieczeństwa własnego funkcjonariuszy, coraz częściej korzystają oni z tego środka ochrony. Niemniej spośród 498 zastrzelonych funkcjonariuszy 324 miało na sobie kamizelki kuloodporne. Większość funkcjonariuszy wyposażonych w kewlarowe kamizelki zginęła od postrzałów strefy głowy/szyi. W przypadku funkcjonariuszy nieposiadających kamizelek swoje śmiertelne żniwo zebrały rany postrzałowe klatki piersiowej/jamy brzusznej. Wbrew obiegowym opiniom obrażenia ciała spowodowane przekazaniem energii pocisku kamizelce nie są szczególnie istotnym zagadnieniem, nad którym warto się rozwodzić (był on przyczyną śmierci jednego spośród 324 zastrzelonych funkcjonariuszy).
• Zaskakujący jest brak podjęcia jakichkolwiek reakcji zmierzających do użycia broni przez 236 zabitych funkcjonariuszy. 120 zostało zabitych w wyniku zaplanowanych wcześniej napaści i można przyjąć, że w takiej sytuacji funkcjonariusz ma zdecydowanie mniejsze szanse przetrwania ataku, natomiast pozostała liczba wskazuje na nieprzygotowanie funkcjonariuszy do odparcia gwałtownego ataku.
• W trakcie większości sytuacji pada maksymalnie do 5 strzałów. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy przeciwnik jest trafiany wielokrotnie a mimo to nadal stanowi zagrożenie (w 2010 roku Angel Alvarez w NY został trafiony przez policjantów 21 lub 23 razy – w zależności od źródła i mimo to przeżył).

Wnioski

• Szkolenie wszystkich funkcjonariuszy w zakresie ratownictwa taktycznego oraz udzielanie pierwszej pomocy rannym funkcjonariuszom zwłaszcza w zakresie opatrywania ran klatki piersiowej.
• Szersze wprowadzanie paralizatorów typu Taser do wyposażenia policjantów (powiększenie katalogu środków przymusu bezpośredniego). Paralizator uznawany jest, jako skuteczny środek oddziaływania ograniczający konieczność użycia broni.
• Unikanie oddawania strzałów ostrzegawczych.
• Zmiana w podejściu do szkolenia strzeleckiego – wprowadzanie specjalistycznych szkoleń uzupełniających, przygotowujących funkcjonariuszy do użycia broni w bezpośrednim dystansie, w sytuacji silnych obciążeń psychicznych i fizycznych podczas brutalnej, ulicznej konfrontacji.
• Zmiany w zakresie uzbrojenia i amunicji – przede wszystkim kontynuowanie procesu uzbrajania funkcjonariuszy w pistolety typu DAO lub generacji „cudownych dziewiątek” kal. 9/10 mm a także stosowanie amunicji ekspandującej lub fragmentującej o właściwościach antyrykoszetowych.
• Wprowadzanie systemów doskonalenia zawodowego opartych na cyklicznych szkoleniach teoretycznych oraz praktycznych w zakresie użycia broni.

Przedsięwzięcia

– W październiku 2010 roku, rozpoczęto realizację federalnego projektu o nazwie VALOR. W ramach, programu przeprowadzane są szkolenia  mające uczyć funkcjonariuszy przewidywania zagrożeń, właściwej oceny sytuacji oraz kształtowaniu właściwych zachowań w obliczu agresji a także elementów tzw. „ratownictwa taktycznego”. Jest to odpowiedź na brak reakcji ze strony atakowanych funkcjonariuszy oraz próba ograniczenia ofiar śmiertelnych wśród postrzelonych stróży prawa.

– Wprowadzanie szkoleń mających na celu wyrobienie nawyku szybszej identyfikacji zagrożeń na podstawie mowy ciała i zachowań osób mogących stanowić zagrożenie. Przoduje w tym NYPD.

– Planowane jest wprowadzenie obowiązku noszenia kamizelek kuloodpornych przez umundurowanych funkcjonariuszy w trakcie wykonywania czynności służbowych. Obecnie funkcjonariusz policji, któremu została wydana kamizelka kuloodporna nie ma obowiązku jej noszenia.

Mimo że Polska to nie USA należy wziąć pod uwagę to, że polscy policjanci zmuszeni są coraz częściej sięgać po broń (w 2010 roku 224 razy). Jest to spowodowane brutalnością przestępców oraz brakiem poszanowania dla funkcjonariuszy, pracowników sektora ochrony porządku publicznego i wszystkiego, co reprezentują. Większość zdarzeń związanych z koniecznością użycia broni przez policjantów to odparcie ataków dokonywanych z wykorzystaniem niebezpiecznych narzędzi lub siły, a w zasadzie gwałtownej agresji fizycznej. Są to zdarzenia bardzo dynamiczne, szybkie, przeładowane agresją napastników, mające miejsce przede wszystkim w bezpośrednim dystansie, często w pomieszczeniach o niewielkiej kubaturze, w trakcie interwencji domowych lub porządkowych. Mimo że polscy przestępcy rzadko używają broni palnej w stosunku do funkcjonariuszy to jednak napastnicy często dokonują ataków z wykorzystaniem niebezpiecznych narzędzi (m.in. noże, maczety, siekiery), które w bezpośrednim dystansie np. podczas interwencji domowych, penetracji melin mogą okazać się równie lub nawet bardziej niebezpieczne niż broń palna.

Marcin Rumsicki

Źródła:
Law Enforcement Officers Killed and Assaulted 2001 – 2010
Evaluation of the New York City Police Department Firearm Training and Firearm-Discharge Review Process, RAND Corporation
Col. Rex Applegate’s Presentation To Police Firearms Trainers
Statystyki “Użycie Broni Palnej Służbowej przez Policjantów”, KGP 2010
Materiały własne Autora.